Województwo nowogródzkie

Po raz pierwszy jednostkę administracyjną o nazwie „województwo nowogródzkie" utworzono na terenach Wielkiego księstwa Litewskiego w 1501 r. Od nowego podziału administracyjnego w 1566 składało się z trzech powiatów: wołkowyskiego, słonimskiego i nowogródzkiego. W trakcie trzeciego rozbioru zostało wchłonięte przez Rosję i ulegało ciągłym przemianom administracyjnym. W 1843 dokonano ostatecznego podziału między gubernie: wileńską, grodzieńską i mińską. Podział ten dotrwał do 1919, kiedy to tereny Kresów Wschodnich zostały odzyskane przez II Rzeczpospolitą.

Podział administracyjny województwa nowogródzkiego II Rzeczypospolitej

Herb województwa nowogródzkiego 4 lutego 1921 sejm uchwalił ustawę o unormowaniu stanu prawno-politycznego na ziemiach przyłączonych do Rzeczypospolitej przez Traktat Ryski. Ustawa ta powoływała do życia nowe jednostki administracyjne na Ziemiach Wschodnich — województwa: nowogródzkie, poleskie i wołyńskie. Utworzone w ten sposób województwo nowogródzkie składało się z 11 powiatów. Jednak już w lipcu 1922 cztery północne powiaty: brasławski, duniłowicki (późniejszy postawski), dziśnieński i wileński, zostały przyłączone do nowo tworzonego województwa wileńskiego. Później granice województwa ulegały już niewielkim zmianom, najważniejszą z nich było wydzielenie w 1929 z powiatu lidzkiego nowego powiatu szczuczyńskiego.

Województwo nowogródzkie - powiaty i większe miasta i miasteczka

Według ostatniego przed II wojną podziału administracyjnego z l kwietnia 1932, województwo nowogródzkie dzieliło się na osiem powiatów: nowogródzki, lidzki, szczuczyński, słonimski, baranowicki, nieświeski, stołpecki, wołożyński i zajmowało obszar 22 966,2 km2 (co stanowiło ok. 6% ogólnej powierzchni II Rzeczpospolitej). Posiadało 87 gmin wiejskich. Na długości 170 km graniczyło od wschodu z ZSRR, od zachodu z województwem białostockim, od północy z wileńskim, a od południa z poleskim.

Miejscowości i ludność

Województwo nowogródzkie było jedynym w II Rzeczypospolitej, które nie posiadało żadnego miasta wydzielonego z powiatu, co świadczy o braku na tym terenie znaczniejszych ośrodków miejskich. Bardzo słabe zurbanizowanie tego województwa potwierdza istnienie tylko 10 miast niewydzielonych. Z większych miast należy wymienić: Lidę, Słonim, Nowogródek, Nieśwież, Kleck, Baranowicze, Lachowicze, Stolpce, Wołożyn.

Miasteczek było w województwie nowogródzkim siedemdziesiąt jeden. W skład gmin wiejskich województwa nowogródzkiego, oprócz miasteczek, wchodziły również: wsie, okolice szlacheckie, zaścianki, folwarki, kolonie, osady, osady fabryczne i młyńskie, leśniczówki, plebanie, stacje i przystanki kolejowe.

Województwo nowogródzkie należało do najmniej zaludnionych w Polsce, chociaż pod względem obszaru zajmowało 10 miejsce. Według danych drugiego spisu, mającego miejsce w 1931, województwo zamieszkiwało l 056 780 osób, czyli 3,3% ogółu ludności II Rzeczypospolitej.

Według:
Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej: województwo nowogródzkie
Wydawnictwo DIG, Warszawa 2008

Wiadomości:

Жаль, что Вас интересует только это... > > >

W Iwanowie w lipcu brodbyło sie tzw świeto wioski, w ubiegłym roku taka uroczystośc również miała miejsce. Obie zgromadziły wiele wybitnych osób- urodzonych w Iwanowie, mieszkających w wielu regionach Białorusi. Znalazłam taka iunformacje ,ze w okresie Rzeczypospolitej Obojga Narodów, obecne Iwanowo, jak wiemy połozone w Wielkim Ksieztwie Litewskim nazywało sie WIŚNIEWO.. mysle,ze od kwitnących sadów wisni , do dzisiaj Iwanowo słynie z sadów,które były bogactwem mieszkanców. Moze Pan Bogdanowicz ma informacje dotyczące historii, ja chetnie podziele się sprawami beżacymi. Pozdrawiam czytelników strony. Wiktoria.... > > >

Интересует информация про Большие Гатище
... > > >

Mój Ojciec urodził się w Lidzie i wyjechał do Polski w 1945 roku, z całą swoją rodziną (miał 9 lat). Wyjechali na "Ziemie Odzyskane".

W październiku tego roku planuję przyjechać z Tatą do Lidy (po raz pierwszy od 1945 roku).

Chciałam się zapytać, czy jest możliwość spotkania (albo kontaktu) z seniorem, albo grupą seniorów polskich, którzy urodzili się w Lidzie w tamtych czasach i nadal mieszkają w Lidzie.

Byłoby to wielke przeżycie dla mojego Taty (ma 82 lata).

Dziękuję.... > > >

Я хачу даведацца мая прабабуля хто была па нацыянальнасці... > > >

Я хачу даведацца мой прадзед хто быў па нацыянальнасці... > > >

Szukam informacji o rodzinie w Lidzie - nazwiska: Korzeniowski, Kudła, Brataniska.

Część Korzeniowskich wyjechała z Lidy w 1945 roku na Ziemie Odzyskane. Szukam tych, którzy zostali w Lidzie.

Dziękuję.... > > >

Jak donosił Kurier Litewski Nr 102, Wilno z dnia 7 (20) maja 1911roku :

KLECK. Gazeta „Dwa grosze” donosi co następuje: Przed paru dniami we wsi
Sołowje, należącej do Pana Jacynica, w parafi kleckiej, powiatu słuckiego
miejscowy sprawnik bez żadnej przyczyny rozkazał burzyć kaplicę drewnianą,
znajdującą się w Sołowiach, w której znajdują się szczątki zmarłych
Jacyuniców. Wszelka interwencja nie pomogła – sprawnik czyn swój tłumaczył
tym, że w tym miejscu ma stanąć cerkiew.
Pan Jacyunic depeszował go gubernatora mińskiego, nie otrzymawszy jednak
żadnej odpowiedzi, zwrócił się drogą telegrafi... > > >

Poszukujé rodziny mego ojca :Aleksander Czajko urodzony prawdopodobnie we wsi Kuzmicze 1904r.
Mog tez miec nazwisko Czutko.... > > >

I believe My Grandmother Anna Jankowska was born here on 15 May 1890 . Her Parents were Josef and Zofia. She later married Piótr Magnuszewski of Maj. Horki... > > >