Województwo nowogródzkie

Po raz pierwszy jednostkę administracyjną o nazwie „województwo nowogródzkie" utworzono na terenach Wielkiego księstwa Litewskiego w 1501 r. Od nowego podziału administracyjnego w 1566 składało się z trzech powiatów: wołkowyskiego, słonimskiego i nowogródzkiego. W trakcie trzeciego rozbioru zostało wchłonięte przez Rosję i ulegało ciągłym przemianom administracyjnym. W 1843 dokonano ostatecznego podziału między gubernie: wileńską, grodzieńską i mińską. Podział ten dotrwał do 1919, kiedy to tereny Kresów Wschodnich zostały odzyskane przez II Rzeczpospolitą.

Podział administracyjny województwa nowogródzkiego II Rzeczypospolitej

Herb województwa nowogródzkiego 4 lutego 1921 sejm uchwalił ustawę o unormowaniu stanu prawno-politycznego na ziemiach przyłączonych do Rzeczypospolitej przez Traktat Ryski. Ustawa ta powoływała do życia nowe jednostki administracyjne na Ziemiach Wschodnich — województwa: nowogródzkie, poleskie i wołyńskie. Utworzone w ten sposób województwo nowogródzkie składało się z 11 powiatów. Jednak już w lipcu 1922 cztery północne powiaty: brasławski, duniłowicki (późniejszy postawski), dziśnieński i wileński, zostały przyłączone do nowo tworzonego województwa wileńskiego. Później granice województwa ulegały już niewielkim zmianom, najważniejszą z nich było wydzielenie w 1929 z powiatu lidzkiego nowego powiatu szczuczyńskiego.

Województwo nowogródzkie - powiaty i większe miasta i miasteczka

Według ostatniego przed II wojną podziału administracyjnego z l kwietnia 1932, województwo nowogródzkie dzieliło się na osiem powiatów: nowogródzki, lidzki, szczuczyński, słonimski, baranowicki, nieświeski, stołpecki, wołożyński i zajmowało obszar 22 966,2 km2 (co stanowiło ok. 6% ogólnej powierzchni II Rzeczpospolitej). Posiadało 87 gmin wiejskich. Na długości 170 km graniczyło od wschodu z ZSRR, od zachodu z województwem białostockim, od północy z wileńskim, a od południa z poleskim.

Miejscowości i ludność

Województwo nowogródzkie było jedynym w II Rzeczypospolitej, które nie posiadało żadnego miasta wydzielonego z powiatu, co świadczy o braku na tym terenie znaczniejszych ośrodków miejskich. Bardzo słabe zurbanizowanie tego województwa potwierdza istnienie tylko 10 miast niewydzielonych. Z większych miast należy wymienić: Lidę, Słonim, Nowogródek, Nieśwież, Kleck, Baranowicze, Lachowicze, Stolpce, Wołożyn.

Miasteczek było w województwie nowogródzkim siedemdziesiąt jeden. W skład gmin wiejskich województwa nowogródzkiego, oprócz miasteczek, wchodziły również: wsie, okolice szlacheckie, zaścianki, folwarki, kolonie, osady, osady fabryczne i młyńskie, leśniczówki, plebanie, stacje i przystanki kolejowe.

Województwo nowogródzkie należało do najmniej zaludnionych w Polsce, chociaż pod względem obszaru zajmowało 10 miejsce. Według danych drugiego spisu, mającego miejsce w 1931, województwo zamieszkiwało l 056 780 osób, czyli 3,3% ogółu ludności II Rzeczypospolitej.

Według:
Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej: województwo nowogródzkie
Wydawnictwo DIG, Warszawa 2008

Wiadomości:

Хочу восьановить свои польские корни. Ищу документы своей бабушки Блащеница Вера Клементьевна, 30.04.1923 г.р. в д. Скородинцы. Знаю, что ходила в Польскую школу,на протяжении 4-5 Лет, хочу найти подтверждение. Прошу известить меня.... > > >

Насколько я знаю, мои дедушка Сазанович Николай Максимович,1894 г.р. и бабушка Сазанович Ева Даниловна (Лецко-до замужества), 1893 г.р. родились и проживали в д.Побрезье Новогрудского р-на Деревня Роскошь расположена недалеко от Побрезья, но в тех краях Сазанович распространенная фамилия. ... > > >

название католического прихода к которому относилась деревня Посоли... > > >

Ищу информацию о деревне Кузевичи, Молчадский с/с... > > >

Witam. Poszukuję mieszkańców Woronowa i Woronowa Kolonii lub okolic z lat 1930-1960.
pozdrawiam... > > >

Моя прабабка Софья Григорьевна (в девичестве Божко)(р.1892-1969) в деревне Роскошь Негневичского уезда. Вышла замуж за Фёдора Дмитриевича Самойловича (р.1884-1943) тоже из деревни Роскошь. В 1912 году переехали в Калужскую губернию Мосальский р-н Червлёновскую волость на частный хутор. Вместе с Самойловичами в тот же Мосальский уезд переехали и ее родные братья Божко. Если у вас появится информация о возможном родстве этих Божко , пожалуйста , напишите.... > > >

Я Самойлович Алексей Вячеславович из Москвы 1969г.р. могу сообщить, что моя прапрабабушка носила девичью фамилию Сазанович. Устиния Михайловна по мужу Самойлович (год её рождения не знаю около 1870-х годов)вышла за Самойловича Дмитрия Семёновича (знаю что умер он в 1925 году
в пос.Сеньково Мосальский р-н Калужская область)из деревни Роскошь Негневичской волости. У неё было 4-ре сына и они все родились в деревне Роскошь. Мой прадед родился в 1885 году и женился на Софье Григорьевне Божко. В 1912 году они продали свои земельные наделы и переехали в Калужскую губернию Мосальский уезд Червлёнлвскую волость на свой хутор.Если у вас есть информация о возможном родстве Устинии Михайловны Сазанович с вашами дедами пришлите , пожалуйста, буду чрезвычайно признателен.... > > >

Добрый день , в деревне Слобода, столбцовского повета родились наши прадед Скроб Сильвестр Иларионович 1882 года рождения и дед Скроб Иван Сильвестрович 1909 года родения , хотели узнать больше про это место . ... > > >