Po raz pierwszy jednostkę administracyjną o nazwie „województwo nowogródzkie" utworzono na terenach Wielkiego księstwa Litewskiego w 1501 r. Od nowego podziału administracyjnego w 1566 składało się z trzech powiatów: wołkowyskiego, słonimskiego i nowogródzkiego. W trakcie trzeciego rozbioru zostało wchłonięte przez Rosję i ulegało ciągłym przemianom administracyjnym. W 1843 dokonano ostatecznego podziału między gubernie: wileńską, grodzieńską i mińską. Podział ten dotrwał do 1919, kiedy to tereny Kresów Wschodnich zostały odzyskane przez II Rzeczpospolitą.
Podział administracyjny województwa nowogródzkiego II Rzeczypospolitej
4 lutego 1921 sejm uchwalił ustawę o unormowaniu stanu prawno-politycznego na ziemiach przyłączonych do Rzeczypospolitej przez Traktat Ryski. Ustawa ta powoływała do życia nowe jednostki administracyjne na Ziemiach Wschodnich — województwa: nowogródzkie, poleskie i wołyńskie. Utworzone w ten sposób województwo nowogródzkie składało się z 11 powiatów. Jednak już w lipcu 1922 cztery północne powiaty: brasławski, duniłowicki (późniejszy postawski), dziśnieński i wileński, zostały przyłączone do nowo tworzonego województwa wileńskiego. Później granice województwa ulegały już niewielkim zmianom, najważniejszą z nich było wydzielenie w 1929 z powiatu lidzkiego nowego powiatu szczuczyńskiego.
Według ostatniego przed II wojną podziału administracyjnego z l kwietnia 1932, województwo nowogródzkie dzieliło się na osiem powiatów: nowogródzki, lidzki, szczuczyński, słonimski, baranowicki, nieświeski, stołpecki, wołożyński i zajmowało obszar 22 966,2 km2 (co stanowiło ok. 6% ogólnej powierzchni II Rzeczpospolitej). Posiadało 87 gmin wiejskich. Na długości 170 km graniczyło od wschodu z ZSRR, od zachodu z województwem białostockim, od północy z wileńskim, a od południa z poleskim.
Miejscowości i ludność
Województwo nowogródzkie było jedynym w II Rzeczypospolitej, które nie posiadało żadnego miasta wydzielonego z powiatu, co świadczy o braku na tym terenie znaczniejszych ośrodków miejskich. Bardzo słabe zurbanizowanie tego województwa potwierdza istnienie tylko 10 miast niewydzielonych. Z większych miast należy wymienić: Lidę, Słonim, Nowogródek, Nieśwież, Kleck, Baranowicze, Lachowicze, Stolpce, Wołożyn.
Miasteczek było w województwie nowogródzkim siedemdziesiąt jeden. W skład gmin wiejskich województwa nowogródzkiego, oprócz miasteczek, wchodziły również: wsie, okolice szlacheckie, zaścianki, folwarki, kolonie, osady, osady fabryczne i młyńskie, leśniczówki, plebanie, stacje i przystanki kolejowe.
Województwo nowogródzkie należało do najmniej zaludnionych w Polsce, chociaż pod względem obszaru zajmowało 10 miejsce. Według danych drugiego spisu, mającego miejsce w 1931, województwo zamieszkiwało l 056 780 osób, czyli 3,3% ogółu ludności II Rzeczypospolitej.
Zabytkowe cmentarze na Kresach Wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej: województwo nowogródzkie
Wydawnictwo DIG, Warszawa 2008
Wiadomości:
Здравствуйте! Будьте добры, можно ли что то узнать о моем отце Шандор Петре Владимировиче? Примерно 1934 года рождения? Заранее спасибо.... > > >
My mum was born and lived since second war in The Bobry... > > >
Rok Akt Imię Nazwisko Imię ojca Imię matki Nazwisko matki Parafia Miejscowość Uwagi
1849 47 Adolf Walentynowicz Benedykt Eleonora M Korkożyszki Miejsce przechowywania ksiąg:
Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie
Mindaugo 8,
LT-03107 Vilnius, LithuaniaIndeks dodał: Tylingo_Bozena
1866 282 Adolf Walentynowicz Andrzej Aniela Żukowski Niemenczyn Miejsce przechowywania ksiąg:
Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie
Mindaugo 8,
LT-03107 Vilnius, LithuaniaIndeks dodał: Tylingo_Bozena
1871 264 Adolf Walentynowicz Wincenty Karolina Walentynowicz Niemenczyn Miejsce przechowywania ksiąg:
Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie
Mindaugo 8,
LT-03107 Vilnius, Lithuani... > > >
Ищу информацию по фамилии Валентинович. Моя тетя Валентинович Иллюзия Адольфовна, 1926 г.р., называла место, где родилась "деревней Воложник, которая переходила то Литве, то Беларуси". Предполагаю, что это Воложин.
Ее родители - Валентинович Адольф Феликсович и Юзефа Станиславовна.
Дед - Валентинович Феликс (отчество к сожалению не известно). У него и его жены Екатерины Станиславовны было 13 детей, выжили из них шестеро - Анеля Феликсовна, Петр, Мария, Адольф, Иосиф и Александр.... > > >
Меня интересуют метрические книги деревни Ревтовичи за 1902 и 1905.ишу предков своего деда и его дяди растопленного в1938г.в г.Кеморово. из "книги памяти репиесированных" знаю год рождения и место их рождения. ... > > >
Добрый день!
Тоже ищу информацию о Зыковичах в этот период. Мои предки из Бреста перебрались в Сибирь приблизительно в Первую мировую. Мой прадед Павел Зыкович, его родители предполагаем из Б.Курницы около Бреста. Скорее всего где-то есть пересечения в предках. Буду признательна любой информации. ... > > >
Szukam rodziny... > > >
In 1939, the USSR took from Poland, what they had bitten off, but could not swallow. The Poles behaved disgustingly towards the Belarusians, so justice prevailed. ... > > >
Monument to the victims of the Kaldycheva death camp The memorial in the village of Kaldycheva is dedicated to civilian victims who died in a concentration camp near the village. These victims included Jewish and Polish civilians, including Catholic priests, Roma and partizanes. The small village of Kaldycheva (bel. Калды́чэва) is located in the Baranovichi district in the west of modern Belarus. Between 1920 and 1939 this territory belonged to Poland. When the Soviet Union occupied Eastern Poland in September 1939, this territory became part of the Belarusian Soviet Republic. The entire Baranavichy district, including Kaldycheva, was occupied by the Wehrmacht at the end of June 1941 for three years before the liberation of the region during Operation Bagration on 30 June 1944.
At... > > >
Mój dziadek nazywał się Wiktor Okińczyc i urodził się w Okińczycach
Pzdr
Michał ... > > >
