Białe Jezioro - village in Łuniniec powiat Polesie Voivodeship of Poland (the Second Polish Republic).
There are the following data for this settlement on the Radzima.net website:
geographical coordinates and location of village Białe Jezioro on the detailed map of the beginning of the XXth century and modern maps, as well as on satellite images from the Google Maps;
- administrative-territorial belonging in the Russian Empire (1900th), in Poland (1920-1939)
- name of the Orthodox parish to which belonged village Białe Jezioro at the beginning of the XXth century
what years the Metric books about the born, married and dead of this parish have survived;
- The fund number, the inventory, and the address of the Archive in which the metric books are stored;
- name of the Catholic parish to which belonged village Białe Jezioro at the beginning of the XXth century
This information is available for registered users with a Premium plan.
Add the message
Messages:
Udostępnię bazę danych mieszkańców Białego Jeziora na podstawie materiałów dostępnych w Internecie / księgi parafialne lat 1860-1915/. Baza zawiera również materiały historyczne, prasowe i wspomnienia. Zainteresowanych proszę o kontakt na adres 100wp@wp.pl
Stanisław
reply
Witam,
Karol Dąbrowski urodził się prawdopodobnie w 1850r. /na podstawie aktu małżeństwa miał w 1873 -23 lata, /natomiast wg aktu zgonu w 1897 podano że zmarł w wieku 53 lat – czyli mógł urodzić się w 1844r. /Niestety aktu urodzenia brak. W akcie ślubu podano nazwiska rodziców: Mikołaj Dąbrowski z Białego Jeziora /ur.w 1825r i Katarzyna Jankiewicz / urodzona w 1813, zmarła w Zamoszu w 1898r ( w wieku 85lat)/ Karol miał brata Aleksandra (1848?) oraz Romana (1859?). Julia Sołoniewicz urodzona się w 1855r , zmarła w 1906r w Białym Jeziorze. Była już wdową od 1897r. Ślub z Karolem w1873r prawdopodobnie w Łunińcu lub Łuninie w parafi Pińskiej. Parafia w Łunińcu powstała dopiero w 1910r. Śluby odbywały się w miejscowych kaplicach natomiast rejestrowane były w księgach parafii Pińskiej. Julia miała rodzeństwo: Władysława, Bronisławę , Stefana i Elżbietę (ur1861w Bostyniu). Warto zwrócić uwagę na rodziców chrzestnych Elżbiety byli to: Książę Edwin Drucko Lubecki i Franciszka Januszkiewicz. Julia urodziła się prawdopodobnie w Bostyniu gdzie mieszkali rodzice. Ojciec Aleksander Sołoniewicz ur. ok. 1816, zmarł 1868r w Brodnitsy w wieku 52 lat. Matka to Emilia Domaszewicz ur. prawdopodobnie w 1825r.reply
Witam, mój pradziadek Karol Metelica i prababcia Malwina Metelica zd.Marcinkowska (ur.1895) pochodzili z Białego Jeziora, szukam informacji na temat Karola (data urodzin i śmierci oraz jej okoliczności) i ich dzieci, które zmarly w dzieciństwie lub poległy na wojnie i nie przyjechały z Nimi na Dolny Śląsk do Daszowa. Mam wiedzę na temat dziesieciorga, a wiem, że moja prababcia urodzila jeszcze czworo. Będę bardzo wdzięczna za pomoc
Moja prababcia - Michalina Stachniuk z d. Metelica (primo voto Wójcik) urodziłą się w 1903r. w Białym Jeziorze. Wiele wskazuje na to, że była córką Kazimierza i Malwiny z d. Soboń. Miała ona na pewno 3 rodzeństwa: Adama, który po wojnie mieszkał w Kamieniu Górowskim, Marię Zygarowicz, po wojnie zamieszkałą w Mroczy i Zofię Laskowską, po wojnie w Wilkowie. Szukam jakichkolwiek informacji na temat tej rodziny. reply
Witam, wg ksiąg parafialnych Kazimierz Metelica (1873) miał rodzeństwo: Edward (1871), Karol (1876), Mikołaj (1877) oraz Rozalię (1883). Rodzice Kazimierza to: Jan Metelica (1846) i Marcjanna Dąbrowska (1851). Dziadkowie : Józef Metelica i Marianna Pawlikowska oraz Jan Dąbrowski i Marianna Trybulska. Rodzice Malwiny Sobon (1871) to Marcin Sobon i Marianna Szkatul – prawdopodobnie pochodzili z Austrii (àâñòðèéñêèé ïîääàííûé)reply
Witam moi dziadkowie Antoni i Antonina przyjechali ze wsi Białe Jezioro i osiedlili sie w Daszowie....dziadkowie juz nie zyja ale moja mama 82 lata zyje i pochodzi z tamtych stron....pozdrawiamreply
Zamosze k/Białego Jeziora - wspomnienia
Latem I941 roku do wsi Zamosze wkroczyli Niemcy. Zapamiętano ich
jako elegancko ubranych ludzi, dających dzieciom ołówki , kredki, słodycze. W tym samym mniej więcej czasie w pińskich lasach pojawili się partyzanci. Przychodzili do domów nocą i prosili o żywność mówiąc, że potrzebują, żeby walczyć z Niemcami. Było strasznie. Z jednej strony partyzanci, z drugiej Niemcy, którzy za każdą udzieloną partyzantom pomoc rozstrzeliwali Polaków, a nawet palili cale wsie. Na noc ludzie chowali się w lesie. Życie w Zamoszu stało się bardzo niebezpieczne, każde pojawienie się obcego człowieka Niemcy traktowali jak pomoc partyzantom i w każdej chwili mieszkańcom mogła grozić śmierć. Tak się stało w sąsiedniej wsi Białe Jezioro - Niemcy spotkali w jednym z domów człowieka którego nie było na wykazie i spalili całą wieś. Niedaleko była duża wieś - Bostyń, właściwie miasteczko. Sołtys tej wsi zarządził, żeby mieszkańców Zamosza przenieść do niej. Przyjechały samochody, załadowano ludzi i co się dało z ich dobytku i przewieziono do Bostynia. W 1944 r. Bostyń był ogrodzony i można było go opuszczać tylko z przepustką. Kilka rodzin dostało zgodę na uprawianie ziemi, mieli stałe przepustki i często wyjeżdżali poza bramy miasta. Dnia 26 czerwca 1944r. kilkanaście osób wyjechało furą na pole obrobić ziemniaki i zebrać dojrzewające truskawki. Kiedy już byli w ogrodzie, Niemcy zgonili wszystkich i zaczęli do nich strzelać jak do zajęcy. Kobieta na kolanach prosiła, by nie zabijali, ale oni odtrącili ją i znowu zaczęli strzelać. Niemcy zabili 17 osób. Przeżyła tylko jedna dziewczynka (7 lat) – świadek tej zbrodni. Zabitych pochowano na podwórzu tam gdzie zginęli. (Gazeta Goleniowska 2.09.2016r)
reply
Wieś Białe Jezioro stanowi dziś plażę. Jedynym śladem jest pomnik z tabliczką że "9 stycznia 1944 r. niemiecko-faszystowskimi agresorami została zniszczona wieś Biale Jezioro". Pomimo upływu czasu naukowcy w dalszym ciągu badają zmiany systemu fonetycznego, gramatycznego i słownictwa gwar polskich osiedleńców na Białorusi. Przy okazji dowiadujemy się „co nieco” o naszych przodkach tam mieszkających.
Na stronie: http://ispan.waw.pl/ w obszernej pracy: Iryda Grek-Pabisowa „ Polskie wyspy z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi”(2017r.ok 300 stron) znajdujemy dużo informacji o Białym Jeziorze i nie tylko.
Osadnictwo polskie na Polesiu odbywało się trzema etapami (falami): …
.... Druga fala polskiego osadnictwa do r.1870. Na wschód kierowała się ludność z Mazowsza, gdzie odczuwano głód ziemi. Na początku migracja z Mazowsza była znaczna, później już tylko małe grupki wykwalifikowanych robotników leśnych. Fachowcy leśni z Mazowsza (smolarze, dziegciarze, drwale i in.) byli chętnie zatrudniani, dawano im znaczne ulgi i pomoc w zagospodarowaniu się. Osiedleńcy pochodzący z Mazowsza – Mazurzy – początkowo, osiadali na Wołyniu (mogła to być Żytomierszczyzna). Dopiero później przenieśli się na Polesie w dorzecze Prypeci. Nazywano ich budnikami – od skromnych chat mieszkalnych,. Powstawały budynki stałe. Mazurzy arendowali ziemię płacąc właścicielom czynsz dzierżawny. Stąd zyskali nazwę szlachty czynszowej.
.... Trzecia fala osadnictwa na Białorusi, wiąże się ze zniesieniem poddaństwa (w 1861/1864 roku), spowodowało to niedobór siły roboczej w majątkach ziemskich. Rozpoczęło się więc sprowadzanie jej z przeludnionych obszarów m. innymi z Mazowsza. Ponieważ właścicielami ziemskimi na Kresach Wschodnich byli w większości Polacy, chętnie sprowadzali chłopstwo polskie. W rezultacie różnych przemieszczeń w powiecie łuninieckim powstały wkrótce trzy wsie polskie: Zamosze, Białe Jezioro i Krasna Wola, liczące od 20 do 30 gospodarstw każda. Mieszkańcy Krasnej Woli wkrótce ulegli asymilacji, zaczęli uważać się za Białorusinów i utracili język. Po II wojnie światowej wszyscy jeziorniacy (mieszkańcy wsi Białe Jezioro) wyjechali do Polski. Do Polski wyjechała też większość (75%) zamoszan. Zostali osiedleni na Dolnym Śląsku w powiecie Góra Śląska woj. wrocławskiego. Mieszkają w kilku sąsiadujących wsiach. Większość w Piotrowiczkach i Daszowie’
Wieś Białe Jezioro w powiecie łuninieckim była jedyną wsią całkowicie polską. Wieś ta powstała w roku 1835 jako pojedyncza osada na ziemiach księcia Druckiego-Lubeckiego skolonizowanych przez chłopów mazowieckich. Przodkowie mieszkańców wsi pochodzili „gdzieś” z południowego Mazowsza, wszyscy z jednej gminy, nie wiadomo jednak dokładnie skąd. Białe Jezioro było wsią szlachecką: „Íàèáîëåå êîíñåðâàòèâíûì è óñòîé÷èâûì ê âëèÿíèþ âíåøíåé ñðåäû îêàçàëèñü æèòåëè Áåëîãî Îçåðà. Ñâîå ìàçóðñêîå è øëÿõåòñêîå [podkreśl. I. G.-P.] ïðîèñõîæäåíèå îíè âîñïðèíèìàëè êàê ÷òî-òî ñîâñåì àêòóàëüíîå è ïîñòoÿííî ïîä÷åðêèâàëè ýòî. Ñìåøàííûõ áðàêîâ, êàê ïðàâèëî, íå äîïóñêàëè…”[Werenicz 1990: 25]. (Najbardziej konserwatywni i odporni na wpływ środowiska zewnętrznego byli mieszkańcy Beloe Ozero. Jej mazurskie i szlacheckie, postrzegali pochodzenie jako coś zupełnie aktualnego i nieustannie je podkreślali. Małżeństwa mieszane były generalnie niedozwolone). Wieś była bogata, utrzymywała stałe kontakty z dworem księcia. W okresie późniejszym jeziorniacy stanowili trzon parafii przy wybudowanym w Łuninie kościele. Administracyjnie wsi Białe Jezioro podlegała sąsiednia duża polska wieś Zamosze. Dzięki takim warunkom Białe Jezioro stało się swojego rodzaju centrum polskości i centrum językowo-kulturalnym dla sąsiednich wsi mazurskich. Znajdowała się tu polska szkoła powszechna. W czasach przed uzyskaniem przez Polskę niepodległości dzieci z tych wsi (przeważnie chłopcy) kończyły 2–4 klasy szkoły rosyjskiej. Do szkoły polskiej, również zwykle czteroklasowej, uczęszczały przez cały okres międzywojenny.
reply
Na Polesiu ( w okresie 1934-1936) były prowadzone badania naukowe przez antropologa prof. Józefa Obrębskigo. W polskiej wiosce Białe Jezioro, badania prowadził przez kilka tygodni dr L. Ossowski . Stwierdził on że „ przodkowie dzisiejszych mieszkańców BJ i Zamosza przyszli z Mazowsza w okolice Łunińca przez Wołyń, nie zaś bezpośrednio. Ta wędrówka nie tylko zachowała się w tradycji miejscowej, lecz swój znamienny wyraz w faktach językowych. Kilka rodzin z BJ wywędrowało do zaścianku Krasna Wola, gdzie się całkowicie zruszczyła, o ile zaś używa języka polskiego , to język ten niczym się już różni od polszczyzny, używaną przez tamtejszą szlachtę zaściankową”. Inny uczony dr Friedrich przebywał w BJ i przedstawił referat na I Zjeździe Naukowym poświęconym ziemiom wschodnim w Warszawie w 1936r. : „ Obserwacje nad mową wsi mazurskiej na Polesiu”. W referacie przedstawił analizę zmian językowych wśród mieszkańców BJ. Można tylko zadać pytanie, dlaczego Rząd zlecił i finansował takie badania na terenie Polesia. Dziś znamy odpowiedź w wielu opracowaniach, np. Anna Engelking – Nauka na usługach polityki.reply
Dzień dobry,
Moja prababcia Anna Rajnert z domu Dąbrowska urodzona w 1886 w Łunińcu również była córką Karola i Julii. Czy posiada Pan może wiedzę na temat jej osoby? I czy ma Pan informację jak na nazwisko miała jej matka Julia? (Niestety nie mogę rozszyfrować z pisma). Niestety nie mam więcej informacji, dlatego staram się odtworzyć swoje drzewo genealogiczne.
Będę wdzięczny za pomoc!
Pozdrawiam,
Krystian
Witam serdecznie, jestem wnukiem Mieczysława Dąbrowskiego (syna Karola i Julii z d. Sołoniewicz) – leśniczego z Białego Jeziora. Dziadek urodził się prawdopodobnie w Zamoszu w 1877r. Został aresztowany przez NKWD lipcu 1940 roku i oskarżony o to, ze w przeszłości był informatorem policji polskiej, uwięziony w Karagandinskim naprawczym obozie pracy (ITŁ Kazachstan), gdzie zmarł w październiku 1941r. Babcia to Wincentyna Metelica (ur.1875, zm. 1942), córka Jana i Ewy Orlińskiej. Moja mama Aleksandra jako jedyna przeżyła zawieruchę wojenną. reply
„Taka mała miejscowość, jezioro, las, trochę pola, bagna - a po wielu latach ma dla nas znaczenie, choć jej nie ma„ (Anna Subzda)
Białe Jezioro powstało w 1835 roku.
„Datę powstania miejscowosci Biale Jezioro zaczerpnęłam ze sprawozdania Komisji Naukowych Badań Ziem Wschodnich. Cały temat rozwinęłam na podstawie referatu Henryka Friedricha zgłoszonego na I Zjazd Sprawozdawczo-Naukowy. W 1936 roku w Białym Jeziorze były przeprowadzone, opracowane i zreferowane jak wyzej "Obserwacje nad mową wsi mazurskiej na Polesiu". Cyt. " O B.J. {skrót od Białe Jezioro} wiadomo na podstawie miejscowego dokumentu, że powstało w r. 1835 jako pojedyncza osada na terenie posiadlości ks. Druckiego-Lubeckiego, skolonizowanych przez chłopów mazurskich". Na podstawie badań nad pozostałościami gwary mazurskiej u Białojeziorniaków, powstało przypuszczenie, że pochodzą z południowej części Mazowsza. Wszyscy pochodzili z jednej gminy. Okoliczni mieszkancy i oni sami o sobie mowili - Mazury. Informatorami podczas badań językowych byli m.innymi : Dąbrowski Józef lat 45, Metelica Adam l. 45 i jego córka Helena l. 20.
Osiemdzesięciletni Niemiec Krol Szulc (1856 r.) urodził sie też na Mazowszu prawdopodobnie w miejscowości Wistikitki za Warszawą.
Moim zdaniem pierwsi mieszkancy zostali przygarnięci przez Drucko- Lubeckich, aby ich uchronić przed represjami za poparcie czy udzial w powstaniu Listopadowym albo ze względu na znajomość prac w lesie i technologii wytwarzania węgla drzewnego. Nie wykluczone , ze z obu tych powodów.” (Anna Subzda)
Zapraszam do dyskusji,reply
Pozwolę się odnieść do tego cytatu:
Osiemdzesięciletni Niemiec Krol Szulc (1856 r.) urodził sie też na Mazowszu prawdopodobnie w miejscowości Wistikitki za Warszawą.
Moim zdaniem pierwsi mieszkańcy zostali przygarnięci przez Drucko- Lubeckich, aby ich uchronić przed represjami za poparcie czy udział w powstaniu Listopadowym albo ze względu na znajomość prac w lesie i technologii wytwarzania węgla drzewnego. Nie wykluczone , ze z obu tych powodów.” (Anna Subzda)
Wg. relacji mojej mamy Janininy Szulc (ur. 1938 na Białym Jeziorze), jej dziadek Karol był rzeczywiście Niemcem, ale podobno pochodził z okolic dzisiejszego Konina, czyli że mieszkał na terytorium Niemiec. Poznał moją prababcię i to dla niej spolszczył nazwisko z Schulz na Szulc i przeszedł z wiary protestanckiej na katolicką. Jak znalazł się na Białym Jeziorze nie wiadomo, mówiło się że kupił tam ziemie - kiedy Książę Drucko-Lubecki zaczął ziemie przed wojną na wschodzie wyprzedawać. Pradziadek Karol miał z I żoną 4 synów i córkę (kolejno: Adama - ur 1884 r. - mojego dziadka, Karola, Juliana i Marię). Potem po śmierci I żony ożenił się z jej siostrą, z którą miał 5 dzieci (Augusta, Jana, Leontynę, Franciszkę i Edwarda).
Nie wiem skąd pojawia się miejscowość Wiskitki pod Warszawą, ale może to miejscowość w której poznał moją prababcię i stamtąd wyemigrował na wschód? O tej miejscowości w historiach rodzinnych nie słyszałam.
Wiadomo też, że mój dziadek Adam Szulc służył przed I wojną światową w carskim wojsku, zatem na pewno rodzina musiała już wtedy mieszkać na wschodzie - zapewne już na Białym Jeziorze lub przynajmniej na terenach należących do zaboru rosyjskiego.
reply
Witam, jeżeli ktoś chce zobaczyć jak dzisiaj wygląda Białe Jezioro to polecam : https://www.youtube.com/watch?v=tPuTtA_G0Kw – jazda motorem nad jezioro, lub https://www.youtube.com/watch?v=LssE9X_Tt9M i wiele innych w sieci, wystarczy wpisać „Áåëîå Oçåðo Ëóíèíåö”. Interesujące są też wspomnienia mieszkańca Białego Jeziora Pana Józefa: http://www.mojewojennedziecinstwo.pl/pdf/17_dabrowski_moja.pdf
Dla zainteresowanych tematem Białego Jeziora polecam też materiały z obserwacji i badań nad mową wsi mazurskiej na Polesiu. Badania te były prowadzone przez Henryka Fredricha właśnie w Białym Jeziorze zostały opublikowane w formie referatu na Pierwszy Zjazd Sprawozdawczo-Naukowy poświęcony Ziemiom Wschodnim. Komisja Naukowych Badań Ziem Wschodnich, Warszawa 1936, Integralną częścią jest dyskusja nad w/w referatem.
reply
Lektura pinsk.pl już tylko na stronie archiwalnej:
http://web.archive.org/web/20180301080359/http://pinsk.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=4&Itemid=4reply
„Niemcy często nawiedzali tę wieś, szczególnie pod koniec wojny. Nieraz trzeba było ich nakarmić, ale byli przyjaźni. Częstowali dzieci cukierkami. Był z nimi dobry kontakt, ponieważ były tu dwie rodziny niemieckie. Leokadia Dąbrowska, z domu Orbitz - Lida, nawet mówiła po niemiecku. W maju 1944 r. otrzymali rozkaz spalenia wsi, żeby nie była ostoją dla partyzantów. Mieszkańców z dobytkiem przesiedlono do wolnych domów i częściowo do ziemianek w Bostyniu.
Po odejściu Niemców, ludzie wrócili do swojego Białego Jeziora i zaczęli odbudowywać wieś ze zgliszcz. Do zimy, domy były na tyle wykończone, że można było mieszkać. Wiosną obsiali pola, a latem przyszli sowieccy urzędnicy i kazali się pakować do bydlęcych wagonów i wyjeżdżać na zachód. Rozpacz była wielka. Żal nie do opisania.
Pojechali...
Mieszkańcy okolicznych wiosek rozebrali dopiero co odbudowane domy na własne potrzeby i to był koniec wsi pod nazwą Białe Jezioro. Sto dziesięć lat pracy, radości i smutków, łez i śmiechu, miłości, szczęścia i zawodów minęło - tylko kurz został za ostatnią furmanką.”(www.pinsk.pl)
reply
Witam. Proszę o dostęp do historii miejscowości ponieważ tam mieszkali moi dziadkowie i dziadek dużo mi opowiadalreply
Witam. Moi dziadkowie Katarzyna i Adam Metelica oraz rodzice Maria i Leon Orliński pochodzili z Białego Jeziora. Po wojnie jako repatryjanci wyjechali do Polski i osiedlili się w Daszowie.
Jeszcze jak żyła moja mama Maria Orlińska przychodził jakiś człowiek który spisywał to co mama pamiętała o życiu na tej polskie wsi wśród poleskich lasów. W latach 70 ubiegłego wieku byłam z rodzicami w tamtym rejonie. Nawet udało nam się dotrzeć do miejsca gdzie była kiedyś ta wieś. Pamiętam te niesamowicie czyste jezioro!!!!reply
Witam, niestety wieś została zniszczona przez Niemców podczas wojny.reply
Dobry wieczór. Moja babcia i jej rodzeństwo pochodziło z Białego Jeziora - nazwisko Metelica. Bratanica mojej babci, Teofila (córka Jana, który mieszkał w Piotrowicach) wyszła za mąż za Wacława Trzybulskiego... W swoich zbiorach mam ich ślubne zdjęcie. Czy to rodzina? Pozdrawiam - Teresa
P/S O odpowiedź proszę na adres mailowy, rzadko zaglądam na tę stronę. reply
Mój tata ( Tadeusz Dąbrowski ) urodził się w Białym Jeziorze w 1944r, dziadkowie to Jan Dąbrowski i Zofia Dąbrowska z domu Orlińska. Po wojnie trafili do Wąsosza a następnie do Olszyńca i Marszowa ( okolice Żagania ).Mam w planie zobaczyć miejsce urodzenia taty, ale nawet nie wiem jak się za to zabrać. Czy wybrać wycieczkę z biura podróży i na jeden dzień się odłączyć czy jechać samemu ( tu problem - nieznajomość języka i kwestie pobytu indywidualnego). Jeśli ktoś może przedstawić parę wskazówek to proszę pisać. Oczywiście za wszelkie informacje na temat rodziny będę wdzięczny. Z góry dziękuję.reply
Moja babcia Łucja z domu Metelica urodziła się w 1908 roku w Białym Jeziorze (córka Mikołaja i Heleny, siostra Ludwika, Adama, Jana i Franciszki). Poszukuję informacji i starych zdjęć z tamtego okresu. Skąd rodzina Meteliców przybyła do Białego Jeziora? Co o nich wiadomo z opowieści znajomych i sąsiadów? Bardzo proszę o wiadomość. reply
Polecam lekturę:
http://www.pinsk.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=4&Itemid=4
reply
Rodzina mojej mamy pochodzi z Białego Jeziora. Poszukuję informacji na temat moich dziadków Adama i Ewy Szulc oraz pradziadka Karola i jego pierwszej żony.reply
Mój tata Antoni Orliński pochodził z Białego Jeziora, był synem Adama i Paraskiewii Orlińskiej. Niestety o tym okresie nie wiem zbyt wiele, ale jeden raz miałem przyjemność odwiedzić miejsce pochodzenia taty. reply
